Latince kökenli bir kelimedir. Akupunktur iğne anlamını taşıyan acus ile batırma anlamına gelen punctio kelimelerinin birleştirilmesiyle oluşturulmuştur. Akupunktur tedavisi, ciltte bulunan belli noktalara oldukça ince yapıya sahip iğnelerin batırılarak; bu noktaları uyarma prensibine sahip bir tıp uygulamasıdır.
Geleneksel Çin tıbbından ayrı düşünülemez bir uygulama olan akupunktur tedavisi, vücuttaki enerji akışını dengelemesi sayesinde; organizmaların kendi kendilerini iyileştirmesine yardımcı olmaktadır. Birçok rahatsızlığın tedavisinde yüzlerce yıldır büyük bir başarı ile kullanılan bu tedavi yöntemi, günümüzde de gittikçe artan bir popülariteye sahiptir.
Kaç Çeşit Akupunktur Vardır?
Vücuttaki akupunktur noktalarının bulunduğu alanlara göre; farklı uygulama çeşitleri bulunmaktadır. Başlıca akupunktur çeşitleri ise şu şekildedir:
- Vücut akupunkturu
- El ve ayak akupunkturu
- Yüz akupunkturu
- Kulak akupunkturu
- Burun akupunkturu
Akupunktur uygulama sebebi doğrultusunda, tercih edilen akupunktur çeşidine ilişkin bölgeler; ince yapılı iğneler ve diğer birtakım uyarıcılar vasıtasıyla uyarılmaktadır. Akupunktur çeşitlerinin, uygulandıkları alan ve noktalara göre de farklı etkileri bulunmaktadır. Hastaların şikâyeti doğrultusunda, akupunktur uzmanı tarafından şikâyet edilen alan için uygun olan akupunktur çeşidi seçilerek uygulama gerçekleştirilmektedir.
Akupunktur ile Hangi Hastalıklar Tedavi Edilir?
Akupunktur sayesinde birçok hastalık kontrol altında tutulabilir ve tedavi edilebilmektedir. Dünya Sağlık Örgütü tarafından; akupunkturun üzerinde kullanılabileceği 40’a yakın hastalık belirlenmiştir. Akupunktur tedavisi özellikle de aşağıda sayılan hastalık ve rahatsızlıklarda kendine uygulama alanı bulmaktadır.
- Sırt, baş ve migren ağrıları
- Psikiyatrik rahatsızlıklar
- Alerji
- Sindirim sistemine ilişkin hastalıklar
- Bronşit ve astım gibi kronik solunumun yolu hastalıkları
- Romatizmal rahatsızlıklar
- Kadın hastalıkları ile doğuma ilişkin rahatsızlıklar
- Zayıflama ve sigara bırakma
Ayrıca akupunktur tedavisi, hamileliğin zorlu geçen son haftalarında; doğum sürecinin daha az sancılı geçmesine de yardımcı olabilmektedir. Fakat bu amaç doğrultusunda kullanılacak ise tedaviden önce muhakkak hekime danışılması gerekmektedir.
Akupunktur Nasıl Uygulanır?
Akupunktur iğnesi hastalık ve rahatsızlığa bağlı olarak tedavi uygulanacak noktalara batırılmaktadır. Bu uygulama sırasında tek kullanımlık olan, steril ve oldukça iğneler kullanılmaktadır. Hastalar genelde yalnızca iğnenin ilk giriş anında; oldukça düşük şiddette bir ağrı hissetmektedir. Bir süre geçtikten sonra, iğnenin uygulandığı alanda çok hafif bir sıcaklık hissedilebilmektedir. İğneler yaklaşık olarak 20 ila 30 dakika arasında ciltte kalmaktadır. Belli etkiler elde etmek amacıyla özel stimülasyon teknik ve yöntemleri kullanılır. Bu yöntem için iğneler ilave şekilde ısıtılabilmekte, bilinçaltını uyarma akımı yoluyla uyarılabilmekte ve aşağı/yukarı hareket ettirilebilmektedir.
Akupunktur noktaları, ciltte bulunduğu bölgeye göre değişmekle birlikte 2 mm’den 4 cm’ye kadar derinlikte bulunabilmektedir. Lazer akupunktur yöntemi ile bu noktalara lazer ışığı darbeleriyle uyarım da sağlanabilmektedir. Lazer yöntemi, iğneden rahatsız olan kişiler tarafından seçilen ağrısız ve hafif bir tedavi yöntemidir.
Evde Akupunktur Nasıl Yapılır?
Akupunktur vücudun belirli noktalarında uygulanabilmektedir. Kulak, üst dudak, diz, dirsek ve ayak bileği noktaları evde kolayca akupunktur uygulayabileceğiniz alanlardır. Ancak şunu da hemen belirtelim ki; evde uygulayacağınız akupunktur yöntemi, parmağınızla bu belirtilen noktalara hafifçe baskı uygulamak şeklinde olmalıdır.
Akupunktur tedavisi uzmanlık gerektiren bir alan olup; uygulama için iğne kullanılması, bu tedavi yönteminin herkes tarafından yapılmamasını gerektirmektedir. Evde cildinize akupunktur iğnesi batırmak oldukça tehlikeli sonuçlar doğurabilecektir. Bu sebeple asla kendi kendinize iğneli akupunktur uygulaması yapmamalısınız.
Akupunktur Nasıl Etki Eder?
Yapılan çalışmalar sonucunda, akupunktur tedavisinin beyindeki ağrıya karşın etkili ve pozitif ruh halinin oluşmasını sağlayan hormon ve etken maddelerin salınımını yükselttiğini göstermiştir. Mutluluk hormonu olarak bilinen endorfin ve serotonin bu etken maddelere örnektir. Akupunkturun aşağıda sayılan etki mekanizmaları aracılığı ile vücuda etki ettiği varsayılmaktadır.
- Hormonlar ve sinir sistemi aracılığıyla,
- Bağışıklığı güçlendirerek,
- Kan damarlarını aktive etme yoluyla,
- Kasların gevşetilmesi aracılığıyla gerçekleştirilen deneysel çalışmalar, akupunkturun özellikle de eklem ve sırt ağrısına karşı oldukça etkili bir yöntem olduğunu göstermektedir.
Ayrıca Avrupa’da gerçekleştirilen plasebo kontrolü içeren bir deneysel araştırma; akupunktur yönteminin kronik ağrılar üstünde, plaseboya kıyasla daha etkili olduğunu göstermektedir.
Akupunkturun Faydaları Nelerdir?
Akupunktur tedavisi, doğru şekilde uygulanması durumunda vücutta bulunan ağrıların giderilmesine yardımcı olmaktadır. Ayrıca; strese karşı dayanıklılığı artırmakta ve hastalıklara karşı vücudun direncini güçlendirmektedir. Alerjik reaksiyonlar nedeniyle ortaya çıkan; ürtiker, burun tıkanıklığı ve akıntısı gibi şikayetlere de iyi gelmektedir.
Akupunktur, vücudun biyolojik saatinin dengelenmesinde kilo verme sürecinin hızlanmasında da faydalı olmaktadır. Bunlara ek olarak; sigara, alkol, yeme ve ilaç bağımlılığında da oldukça etkilidir.
Akupunkturun Zararları Var Mı?
Normal şartlar altında akupunktur tedavisinin ciddi bir yan etkisi veya zararı bulunmamaktadır. Fakat bazı ender durumlarda tedavi nedeniyle, vücuttaki endorfin ve serotonin seviyesinin artması nedeniyle hastada gevşeme ve hafif uyku hissi oluşabilmektedir. Çok nadir gelişen bazı durumlarda ise iğne yapılan noktalarda; iğne ağrısı oluşabilmektedir.
Kimler Akupunktur Yaptıramaz?
Akupunktur herkes tarafından yaptırılabilir. Ancak erken doğum gibi birtakım olumsuz sonuçlara neden olabileceği için genelde hamilelere uygulanmamaktadır. Doktora danışılması halinde ise hamilelerin de akupunktur yaptırabilmesi mümkündür. Akupunktur çocuklarda da uygulanabilmektedir. Ancak çocuklarda, iğne yerine lazer akupunktur yöntemi tercih edilmektedir. Çocuklar haricinde kanama rahatsızlığı bulunan veya iğne batırılmasında sakınca olan hastalar için de lazer ile tedavi uygulanabilmektedir.
Devlet Hastanelerinde Akupunktur Yapılıyor Mu?
Birçok hastalık ve rahatsızlığın tedavi sürecinde destekleyici olarak kullanılan akupunktur tedavisi devlet hastanelerinde de yaptırılabilmektedir. Geleneksel ve tamamlayıcı tıp tedavisi olarak uygulanan hacamat ve akupunktur gibi alternatif tedavi yöntemleri, SGK kapsamına da girmektedir. Bir diğer merak edilen konu ise akupunktur ücretli mi sorusudur. Akupunktur tedavisi SGK kapsamında olması nedeniyle, devlet hastanelerinde ücretsizdir. Ancak özel hastane ve sağlık merkezlerinde belirli bir ücret karşılığında faydalanılabilmektedir.
Akupunktur Tedavisini Hangi Bölüm Yapar?
Akupunktur tedavisi, hastanelerin fizik tedavi bölümlerinde ve yeterlilik belgesi ile ruhsata sahip olan fizik tedavi ve rehabilitasyon merkezlerinde yapılmaktadır. Sağlık Bakanlığı tarafından yayınlanmış olan Akupunktur Tedavi Yönetmeliği doğrultusunda, akupunktur üst komisyonu tarafından izin verilen eğitim kurslarını başarıyla tamamlayan uzmanlar; akupunktur uygulaması yapabilmektedir.
Akupunktur Tedavisine Giderken Dikkat Edilmesi Gerekenler Nelerdir?
Akupunktur tedavisinde, seansa girecek kişi huzursuz ve telaşlı olmamalıdır. Seans öncesinde yeme içmeye de dikkat edilmelidir. Çok aç ya da yok olunmamalı, vücut kremi ve aşırı parfüm kullanılmamalıdır.
Seans bitiminde ise kişinin yorucu işler yapmaması ve dinlenmesi tavsiye edilmektedir. Ayrıca duş alınması veya yüzün yıkanması halinde, akupunktur iğnelerinin uygulandığı bölgelerin güzel şekilde kurulanması oldukça gereklidir. Benzer şekilde günlük hayatta meydana gelebilecek yağlanma, terleme ve kirlenme gibi durumlara da dikkat edilmeli; iğnelerin uygulandığı alanlar temiz ve steril tutulmalıdır.
Akupunktur Tedavisi Ne Kadar Sürer? Akupunktur Kaç Seansta Etki Eder?
Akupunktur tedavisi, hastadan hastaya ve rahatsızlık ile hastalığa bağlı olarak değişmekle beraber; genelde 10 ila 15 seans arası sürmektedir. Bazı hastalarda 4-5 seans içinde etki sağlanmaktayken, bazı hastalarda ise daha fazla seans yapılması gerekebilmektedir. Akupunktur tedavisinde seans süresi ise hekimin tecrübesi ve uzmanlığına göre değişmektedir.
Genel olarak tedavi süresi 15 ila 20 dakika arasında sürmektedir. Bazı uzmanlar seansı 10 dakikada bitirmekteyken; tedavi süresini 30 dakikaya kadar uzatan uzmanlar da bulunmaktadır. Akupunkturun etkisi ise yaklaşık olarak 3-4 gün kadar sürmektedir. Sürenin bir haftaya kadar uzaması durumuyla karşılaşılmamaktadır.
Akupunktur Sonrası Nelere Dikkat Edilmelidir?
Akupunktur uygulamasının ardından dikkat edilmesi gereken bazı noktalar bulunmaktadır. Öncelikle şunu belirtelim ki; akupunktur tedavisi için iki ayrı iğne türü kullanılmaktadır. Bunlarda ilki, tedavide kullanılan vücut ve kulak akupunktur iğneleridir. Diğer iğne türü ise zayıflama ya da sigara bırakma tedavisi için kullanılmakta olan kalıcı iğnelerdir. Kalıcı iğneler, seansın bitmesinde sonra takılmakta ve yaklaşık bir hafta süresince hastanın rahat edebilmesini sağlamaktadır.
Normal şartlarda akupunkturun etkisi 2 ila 4 gün arası sürmekte; bir haftaya kadar uzamamaktadır. Kalıcı iğneler ise hastaya 1 hafta boyunca takılarak, hastanın rahat etmesini sağlamaktadır. Kalıcı iğneler günlük hareketleri engellemez. Tedavi olan hasta yüzünü yıkayabilir, banyo ve makyaj yapabilmektedir. Ancak makyaj yapıldığı takdirde iğnelerin yapıldığı noktalara fondöten ve pudra sürülürken dikkat edilmeli; fazlaca sürülmemelidir.
Akupunktur Tedavisinin Yan Etkisi Var Mıdır?
Akupunktur ülkemizde yalnızca sertifika sahibi hekimlerce uygulanabilmektedir. Yetkin bir doktor tarafından gerçekleştirilen akupunktur tedavisinde yan etkilere çok ender rastlanılmaktadır. Hafif yan etki olarak; genelde iğne batırılan bölgelerde hafif kanama ve ağrı ya da hafif şiddetli çarpıntı görülmektedir.
Çok nadirde olsa ciltte bulunan sinirlerin zarar görmesi halinde 3 4 haftaya kadar sürebilen ağrılar yaşanabilmektedir. Ayrıca akupunkturun, yetkin olmayan kişiler tarafından; hijyenik ve steril olmayan şartlarda uygulandığı takdirde tehlikeli enfeksiyon ve komplikasyonlar yaşanabilecektir.
Akupunktur ve Zayıflama
Kilo vermek için akupunktur tedavisinin, kilo kaybında çeşitli mekanizmaları etkilediği ve olumlu sonuçlar doğurduğu gözlemlenmektedir. Ayrıca akupunkturun vücuttaki enerji akışını da olumlu yönde etkileyerek aşağıda sayılan mekanizmalar aracılığıyla zayıflamada yardımcı olduğu düşünülmektedir:
- İştahı azaltmak,
- Metabolizmanın işleyiş hızını artırmak,
- Stres seviyesini düşürmek,
- Beyinde bulunan açlık merkezini baskı altına almak, noktalarında kişiye avantaj sağlar.
Geleneksel Çin tıbbında kilo alımının vücutta bulunan dengesizliklerden kaynaklandığı düşünülmektedir. Yüzlerce yıllık eski öğretiler doğrultusunda bu dengesizliklerin; dalak, karaciğer, böbrek, hormonal işlev bozuklukları veya tiroid bezi bozukluklarından kaynaklandığı varsayılmaktadır. Bu sebeple akupunktur tedavileri, kilo kaybında genel olarak vücudun bu bölgelerini hedeflemektedir.
