Yılın her mevsiminde görülebilen fakat en çok kış aylarında karşımıza çıkan soğuk algınlığı, viral bir enfeksiyondur. Nezle veya nazofarenjit ismi ile de bilinmektedir. Üst solunum yollarında yani burun ve boğazda meydana gelen enfeksiyonun ismidir. Her yıl milyonlarca insanın geçirdiği bu hastalık, bütün dünyada baş gösterir. Fakat buna karşın genelde zararsız olmaktadır. İnsanlarda görülen en yaygın bulaşıcı hastalık olan nezle, hastane ortamında veya evde ilaç takviyesi şeklinde tedavi edilebilmektedir. Çoğu zaman nezle grip ile karıştırılır. Lakin nezle, gribe göre daha hafif gelişen ve biten bir hastalıktır.
Soğuk Algınlığı Neden Olur?
Soğuk algınlığının başlıca nedeni, virüslerdir. Bu virüsler; Rinovirüs, Koronavirüs, Adenovirüs ve Respiratuar Sinsitiyal Virüs veya diğer adıyla RSV şeklindedir. İçlerinde nezleye en çok neden olan virüs ise Rinovirüstür. Soğuk algınlığı hastalığına neden olan bir diğer faktör ise mevsim geçişleridir. Yazdan kışa doğru olan geçişlerde veya kıştan yaza doğru gelen geçişlerdeki bahar ayları, hastalığı aksettirebilmektedir.
Mevsim geçişleri, çok genel bir nedendir. Akşamdan sabaha veya sabahtan akşama olan şiddetli ısı değişikleri de hastalığa davet çıkarabilmektedir. Tabii ki bir enfeksiyon çeşidi olduğundan hastalıklı bir kişiden bulaşma olasılığı oldukça yüksektir. Nezle sahibi bir kişinin dokunduğu yerlere dokunmak veya bulunduğu ortamdaki havayı solumak, sağlıklı insanları hasta edebilmektedir. Bulunduğu yüzeylerde uzun süre yaşayan virüslerden korunmanın tek yolu, maske takmak ve ellerimizi sabunlu su ile yıkamaktır.
Kronik hastalığa sahip olan bireyler, soğuk algınlığı için başlıca risk grubundadır. Çok daha basit şekilde hastalığa yakalanabilmektedirler. Bu durum, zayıf bağışıklık sistemine sahip insanlarda da aynıdır. Bu saydığımız durumlara sahip olan insanlar, ufak bir üşütme ile bile nezle olabilirler. Özellikle kışın bünyesi zayıf insanlarda vitamin takviyesi kullanılması uzman hekimlerce önerilmektedir.
Soğuk Algınlığı Belirtileri Nelerdir?
Nezle hastalığının belirtisi genelde enfeksiyona neden olan virüslere maruz kalındıktan sonra ortaya çıkar. Bu durumdan ötürü bir ile üç gün içinde hastalık kendini gösterir. Bağışıklığı zayıf olanlarda ilk 24 saat içinde de hastalık belirtileri gözlemlenebilmektedir. Belirtiler, kişiden kişiye farklılık gösterse de genel anlamda aynı olmaktadır. Soğuk algınlığı belirtileri ise kısaca aşağıdaki gibidir:
- Ateş (fakat fazla yüksek olmayan)
- Hapşırık
- Öksürük (genelde kuru)
- Baş ağrısı
- Halsizlik veya yorgunluk
- Gözlerde sulanma ve yanma hissiyatı
- Burun akıntısı
- Burunda tıkanıklık
- Boğaz ağrısı
- Boğazda yanma hissiyatı
- Sinüslerde dolgunluk
- Kas ağrısı veya diğer adıyla miyalji
- İştahsızlık
Yukarıda saydığımız belirtilerin tamamı veya birkaçı hastada görülebilmektedir. Yani belirtilerden bazıları görünmeyebilir. Fakat bu durum nezle hastalığı geçirmediğinizi beyan etmez. Farklı hastalıkların belirtisi de yukarıdakilerden herhangi birisi olabilmektedir. Doğru ve kesin bir teşhis için doktorunuza gitmelisiniz. Ancak doktorunuz hastalığınız için kesin bir kanıya varacaktır.
Soğuk algınlığı için yukarıda yazdığımız belirtiler, klasik enfeksiyon belirtileridir. Çocuklarda bu belirtiler, enfeksiyon dağıldıktan en az iki gün sonra ortaya çıkar. Aynı şekilde çocuklarda belirtiler, daha uzun bir etki süresine sahiptir. İlk maddede belli ettiğimiz ateş semptomu, çocuklarda daha yaygındır. Yaygın olması ile ateşin şiddeti de çok daha yüksektir. Belirtilerde son olarak belirtmemiz gereken husus ise grip ile benzerliktir. Birçok belirti gripte de mevcuttur. Fakat gripte burun akıntısı söz konusu değildir. Bu ayrım grip ile nezlenin tenkit (ayrılmasında) edilmesinde oldukça önemlidir.
Soğuk Algınlığı Bulaşıcı Mıdır?
Nezle ile ilgili sorulan sorulardan bir tanesi de soğuk algınlığı bulaşıcı mıdır? olmaktadır. Bu sorunun en kısa cevabı; evettir. Soğuk algınlıkları veya nezle bulaşıcı bir hastalıktır. Bulaşı ise havadaki virüs taşıyan damlacıkların solunması, yutulması veya enfeksiyon taşıyan nesneler ile temas edilmesi sonucu geçebilmektedir. Bu nesnelere temas edilmesi sonucu göze, ağza ve kulağa gibi bölgelere dokunarak virüsler atağa kalkar.
Nezle, hijyenin iyi olmadığı yerlerde daha çok görülmektedir. Hijyeni daima ön planda tutmak ve nezle geçiren hastalardan uzak kalmak, hastalığın bulaşıcılığını azaltır. Soğuk algınlığının bir diğer bulaşma alanı, sigara içilen bölgelerdir. Ciğerlere çekilen ve geri bırakılan duman, sağlıklı insanların bağışıklık sistemini tehlikeye atar. Havasız ve kalabalık yerlerde hastalığın bulaşıcılığı hızlandırmaktadır.
Soğuk algınlığı, uykusuz bireyleri başlıca hedef alır. Uykusuz insanların sinir veya bağışıklık sistemi, diğer insanlara göre daha zayıf kalmaktadır. Bu zayıflık onları, tüm enfeksiyon varyantlı hastalıklara karşı tehlike grubuna atar. Hastalık uykusuzluk geçen bireylerde bir hayli fazla görülür. Hastalığın en çok görüldüğü mekanlar ise okullar, hastaneler, toplu taşıma araçları, kapalı kafe benzeri yerlerdir.
Soğuk Algınlığına Ne İyi Gelir?
Nezlenin özel bir tedavisi bulunmamaktadır. Hastalık genelde ayakta geçirilir. Bazı durumlarda ise yatmak iyi bir seçenek olabilir. Soğuk algınlığı geçiren bireyde sinüzit, bronşit veya orta kulak enfeksiyonuna benzer enfeksiyonlar yok ise antibiyotik önerilmez. Zaten böyle durumlarda doktorunuz antibiyotik yerine takviye ilaçlar veya ağrı kesiciler yazar.
Ağrı kesici ve takviyeler, hastalığın hafiflemesinde büyük bir rol oynar. Tabii ki bu seçenek, kimyasal tedavi içindir. Hastalığın belirtilerini evinizde kendiniz de geçirebilirsiniz. Öncelikle bol su almalısınız. Bol su, hastalık sürecinde oldukça faydalıdır. Boğazınızı nemli tutacağı gibi sindirimi destekler. Odayı havalandırmak, nemli tutmak ve nefes açıcı spreyler kullanmak da hastalığa iyi gelecek şeylerden bir kaçıdır.
Soğuk algınlığına ne iyi gelir? sorusunun başlıca cevabı, sıcak içecekler olmaktadır. Bitki çayları dediğimiz çaylar, soğuk algınlığının belirtilerini bir hayli azaltır. Boğazdaki tahrişi hafifletir ve kapanan boğazı açar. Eğer ses kısılmışsa ses tellerini genleştirerek iyileştirir. Bunun dışında nane- limon veya zencefilli bal gibi klasikleşmiş yöntemler de hastalığın tedavisinde önemli bir rol oynar.
Bunların harici yukarıda da bahsettiğimiz takviyeler, hastalığın ilerlemesini önlerken iyileştirici bir etkiye sahip olur. Bu takviyelerin başında ise C vitaminleri gelmektedir. C vitamini, vücudun bağışıklık sistemini güçlendirir. Demir emilimini önemli ölçüde arttırır. Vücudun kolaj üretimine destek verir. Bu sayede soğuk algınlığı gibi hastalıklar daha kısa sürelerde iyileşir. Bu saydıklarımız, C vitaminin özelliklerinden sadece birkaçıdır.
Nezle için boğaz pastilleri de iyi bir çözüm yoludur. Boğaz enfeksiyonlarını azaltan ve iltihabı azaltan pastiller, emilerek tüketilmektedir. Ses kısıklığı, boğaz ağrısı ve öksürük için oldukça işlevsel tedavi yollarından bir tanesidir. Eczanelerden reçetesiz bir şekilde alabileceğiniz pastilleri, hastalığın belirtisi ortaya çıktıktan sonra almalısınız.
Soğuk Algınlığı Kaç Günde Geçer?
Nezle, virüslerin meydana getirdiği bir hastalıktır. 200’e yakın virüs türü, nezleye yol açabilmektedir. Kış aylarında çokça görülen bu virüsler, insana geçtikten en az bir, en fazla üç gün sonra belirtilerini göstermeye başlar. Bu sürece hastalığın kuluçka zamanı de denilmektedir.
Kuluçka süresi tamamlandıktan sonra hastalığın belirtileri gözlemlenir. Belirtiler, yedi ile on gün arasında devam eder. İlk iki veya üç gün, hastalık en şiddetli halindedir. En yüksek semptomlar bu günler arasında gözükür. Üç günden sonra belirtiler yavaş yavaş azalmaya başlar. Bahsettiğimiz bu süreç, yetişkin insanlar için geçerlidir. Çocuklarda soğuk algınlığı daha şiddetli olmakla beraber on güne kadar uzayabilmektedir.
