Lateral epikondilit olarak da bilinen tenisçi dirseği; dirseğin dış tarafında kas – tendon dokusunun kemiğe yapışma bölgesinde görülür. Oldukça ağrılı bir durumdur. El ve el bileğini geriye çeken kaslarda yoğun olarak yaptığınız çekme, germe, kavrama hareketleri bu rahatsızlığa neden olur. Dirsek bölgesinde yer alan çıkıntılı kemikte oluşan ağrı, zorlama devam ettiğinde şiddetlenerek artmaya devam eder. Sıklıkla raket sporları ile ilgilenen kişilerde görülen bu hastalık bazı meslek gruplarında da karşımıza çıkar.
Bu yazımızda tenisçi direği nedir, belirtileri nelerdir, nasıl tedavi edilir gibi soruların cevaplarını sizler için derledik. İyi okumalar!
Tenisçi Dirseği (Lateral Epikondilit) Nedir?
Bilimsel ismi lateral epikondilit olan tenisçi dirseği, tekrarlayan zorlanmalar nedeni ile oluşur. Lateral epikondil bölgesi vücudumuzda el bileğini geriye çeken kas dokusunun başlangıç noktası. Tenisçi dirseği ise bu bölgedeki kas- kemik ikilisinde oluşan ufak ölçekli yırtıklar, zayıflama ve dejenerasyon sonucunda ortaya çıkar. El ya da el bileğinin çok aşırı kullanılması, ön kol kaslarında gerginliğe yol açar. Bu gerginlik de kendini tenisçi dirseği olarak gösterir.
Lateral epikondilit, lateral epikondil bölgesindeki kasın aktif olduğu açma, çekme, kavrama gibi hareketler ile ilişkili olarak ağrıya neden olabilir. Tenis gibi kavrama ve kol kasının gerilmesi gereken spor dallarında sıklıkla gözlemlenir.
Ayrıca bu rahatsızlık ellerine yüklenen, buradaki kaslardan güç alan kişilerde sıklıkla kendisini gösterir. Dirseğin dış kısmında oluşan bir ağrı ile kendini belli eder. Özellikle ofis ortamında uzun süre hareketsiz kalanlar, sıklıkla temizlik yapanlar ve işi gereği ellerini çok kullanan kişilerde bu rahatsızlığın görülme ihtimali oldukça yüksektir.
Tenisçi Dirseği Nerede Olur?
Tenisçi dirseği, koldaki dirsek bölgesinin dış tarafında kas ve tendonun kemiğe yapışma bölgesinde görüyoruz. Dirsek kemiğinin dış tarafında yer alan kemik çıkıntısında oluşan ağrı ve hassasiyettir. Dirsek eklemi, kolun üst bölgesindeki humerus kemiği ile kolun alt bölgesindeki ulna isimli kemik arasında yer alır. Humerus’un alt kısmında yer alan kemik çıkıntıları ise epikondil olarak adlandırılır. Dıştaki epikondile ise lateral epikondil denir. Tenisçi dirseği de bu leteral epikondil bölgesinde meydana gelir. Elin ya da el bileğin düz tutulması ve kaldırılmasına yardımcı olan önkol kaslarının oldukça fazla kullanılmasından kaynaklanan bir problemdir. Bu kaslar, süreç içerisinde aşırı kullanılması durumunda kirişler tekrarlayıcı bir biçimde tutundukları bölge olan lateral epikondili çeker. Sonucunda ise bu kirişlerde reaksiyon, ağrı ve ödem oluşur. Kirişler bu çekilme devam eder ise tekrarlayan küçük yırtıklar ve ağrı oluşturur.
Tenisçi Dirseği Hastalığının Belirtileri Nelerdir?
Bu rahatsızlığın pek çok bulgusu vardır. Fakat en önemli bulgusu ise dirseğin dış kısmında ağrı oluşmasıdır. Bu ağrı, dirseğin dış bölgesinde yer alan kemik çıkıntı üzerinde oluşur ve sonrasında ise ön kola yayılır. Ağır bir kutu ya da dolu bir tencere kaldırırken buna benzer bir ağrıyı dirseğinizde hissedebilirsiniz.
Bu rahatsızlıkta görülebilecek diğer belirtileri de şu şekilde listeliyoruz:
- Dirseğin dış kısmında hassasiyet,
- Dirseğin dış kısmında yer alan çıkıntıda görülen ağrı,
- Ağır bir eşya ya da obje kaldırılırken dirsekte görülen ağrı,
- El ve el bileği kaldırılırken ya da gerilirken bu bölgede ağrı oluşması,
- Bir nesne tuttuğunuzda, elinizi yumruk yaparak sıktığınızda ya da kapı kolu, anahtar çevirdiğinizde ağrı oluşmasıdır.
Leteral epikondilit söz konusu olduğunda en yaygın görülen belirti ağrıdır. El ve el bileğinizi geriye doğru kaldırdığınız bir durum söz konusu olduğunda, bu mevcut ağrının şiddeti artış gösterir. Başlarda hafif ve düşük şiddetli olan bu ağrı, zorlayan hareketleri yapmaya devam ettirdiğiniz süre boyunca daha da şiddetini artırır. Ağrı ile kol kaslarında da hissizlik, kuvvetsizlik oluşur.
Tenisçi Dirseği Hastalığı Tedavisi Nedir?
Tenisçi dirseği rahatsızlığını hissettiğinizde yapmanız gereken ilk şey buz uygulaması yapmaktır. Rahatsızlığa yol açan ağrı geçene kadar 20- 30 dakika olmak üzere, 3- 4 saatte bir dirseğinize buz uygulayın. Lateral epikondilitin tedavi sürecinde fizik tedavi uzmanları tarafından size önerilen egzersiz hareketlerini düzenli bir şekilde uygulayın.
Bu süreçte önerilen egzersiz hareketlerini uygulamak kadar ağrıyan kolu dinlendirmek de oldukça önemlidir. Bu rahatsızlığın tedavisinin yapılan bu süreçte, kol kaslarınızın yorgunluğunu azaltmak için tenisçi dirseği ortezi olarak da adlandırılan epikondilit bandı (epikondilit ortezi) kullanmalısınız. Diğer tenisçi dirseği tedavi yöntemlerini şu şekilde sıralayabiliriz.
- İlaç tedavisi: Ağrıyı azaltır.
- Brace: Arka önkol kaslarının üst kısmına ve dirseğin alt bölgesine takılır. Dirsek bandı olarak da adlandırılan brace tendonların gerilimini azaltır, hızla iyileşmesine yardımcı olur.
- Fizik tedavi: Gerici ve güçlendirici egzersizler tenisçi dirseği rahatsızlığının iyileşmesine yardımcı olur.
- Steroid enjeksiyonu: Güçlü bir anti-inflamatuar olan steroidi bölgesel olarak da enjekte edersiniz. 3 aylık periyodlar ile steroid uygulaması üç defadan fazla yapılmamalıdır.
- Cerrahi müdahale: Tenisçi dirseği hastalığı olan kişi, ağrıdan kaynaklı olarak günlük aktivitelerini yapamaz duruma gelirce cerrahi müdahale düşünürsünüz. 6 aydan uzun süre uygulanan fizik tedavi uygulamaları ve egzersizlerden fayda görmemiş ise bu yöntem yararlı olur.
Tenisçi Dirseği Tedavi Edilmezse Ne Olur?
Lateral epikondilit ağrısını hissettiğinizde bir uzman doktor tarafında muayene edilmelisiniz. Çünkü el bileği ve dirsek bölgesinde hasar oluşumunun ardından uygun bir tedavi yapılmaz ise kas ve tendonlarda laksite ve kronik enflamasyon olur. Sürecin 4- 6 hafta sonrasında ise dejenerasyona bağlı olarak kronik bir ağrı gelişir.
Tenisçi Dirseği Egzersizleri Nelerdir?
Dirsek bölgesinde ağrılar hissedildiğinde yapılabileceğiniz en önemli şey; dirseğe ağırlık veren hareketlerden kaçınmaktır. Fakat her bu mümkün olmaz. Tenisçi dirseği rahatsızlığı için bazı egzersiz hareketlerini kolaylıkla uygulayabilirsiniz. Evde kolaylıkla uygulayabileceğiniz egzersiz hareketlerini şu şekilde sıralayabiliriz:
Bilek Hareketleri: Dirsek, omuz ve el bileğiniz aynı hizada olmak üzere, eliniz bileğinizden 90 derece üstte olacak biçimde duvara bastırın. Bu bastırma sürecinde bileğinize çok ağırlık vermekten kaçının. Bu egzersizi 10 kez tekrarlayarak 3 set halinde uygulayın.
Dirsek Hareketi: Avuç içiniz omzunuza değecek bir şekilde dirseğinizi hareket ettirin. Sonrasında ise tekrar eski haline getirin. Bu egzersiz hareketini de diğer egzersizlerde olduğu gibi 10 kez tekrarlayın ve 3 set olarak uygulayın.
Ön Kol Hareketi: Dirseğiniz 90 derece bükülü bir şekilde yanda dururken, avcunuzun içini yukarıya çevirin. 5 saniye bu pozisyonda bekleyin ve ardından avuç içinizi tekrardan aşağıya doğru çevirin. Bu pozisyonda da 5 saniye bekleyin. Bu egzersizi de diğer adımlarda olduğu gibi 10 kez tekrar edin. Egzersizi 3 set olarak uygulayın.
Bilek Ekstansiyonu: Avucunuzun içi aşağı bakacak şekilde bir çekiç, hafif bir dumbell ya da kutu gibi bir ağırlık tutun. Tuttuğunuz bu ağırlığı yavaşça kaldırın ve ardından da tekrar eski konumuna getirin. Bileğinizi güçlendirmeye yardımcı olacak bu egzersizi 10 defa tekrarlayın ve 3 set olarak uygulayın. Bu egzersiz bileğinizin güçlenmesine yardımcı olur.
Pronasyon-Supinasyon: Dirseğiniz 90 derecelik bir açıda iken hafif bir dumbell ya da kutuyu elinizde tutun. Bu süreçte bileğinizi yavaşça aşağı- yukarı yönde çevirin. Bu egzersiz hareketini de diğer egzersiz hareketleri gibi 10 defa tekrar edin. 3 set olarak uygulayın.
Tenisçi Dirseği İçin Hangi Doktora Gidilir?
Bu hastalığın tedavi süreci için ziyaret etmeniz gereken bölüm fizik tedavi ve rehabilitasyon servisidir. Fizik tedavi rehabilitasyon, kas ve iskelet sisteminde ameliyat gerektirmeyen hastalıkların tedavisi ile ilgili alandır. Fakat ilk ağrı hissettiğinizde hastanelerin acil servislerine başvurabilirsiniz. Ayrıca ortopedi servisini ziyaret ederek fizik tedavi servisine sevk edilebilirsiniz.
Tenisçi Dirseği Meslek Hastalığı Mıdır?
Bu rahatsızlık el ve el bileği bölgesinin hareketsiz kaldığı durumlarda sıklıkla meydana gelir. Bu rahatsızlığı sıklıkla tenis, badminton gibi raket sporlarıyla uğraşan sporcularda sıklıkla görüyoruz. Ayrıca bazı işlerde, kol kaslarını zorlayan işlerde çalışan bireylerde de bu rahatsızlığı sıklıkla görüyoruz. Günde iki saati aşkın süren işlerde tenisçi dirseği rahatsızlığının görülme riski artar.
Peki, tenisçi dirseğinin en sık görüldüğü meslekler nelerdir? Leteral epikondilitin en sık görüldüğü meslek gruplarını şu şekilde listeleyebiliriz:
- Tesisatçılar,
- Marangozlar,
- Boyacılar,
- Temizlik ile uğraşan meslek grupları,
- İnşaat işleri,
- Ev işi ile uğraşan ev hanımlarında da bu rahatsızlığı sıklıkla görüyoruz.
Tenisçi dirseği rahatsızlığının en sık görüldüğü yaş aralığı 30-50 yaş arasıdır.
