Tırnak Mantarı (Onikomikoz) Nedir?

Onikomikoz bilinen adıyla tırnak mantarı, tırnak ucunda ya da altında sarı veya beyaz renkte nokta görünümüne sebep olan bir enfeksiyon çeşididir. Oldukça yaygın olarak el ve ayak tırnaklarında görülmekte. Ayrıca bulaşıcı özelliği vardır. Küçük noktalar halinde olabileceği gibi ilerledikçe daha farklı ve belirgin şekilde görebilirsiniz. Bu rahatsızlık tırnak renginizin solmasının yanı sıra tırnağın kalınlaşması ve tırnağın parçalanmasına kadar da gidebilmektedir.

Tırnak Mantarı Neden Olur?

Onikomikoz enfeksiyonu, çeşitli mantar organizmalarının yanı sıra nadir olsa da küf ve mayalar sebebi ile oluşabilmektedir. Tırnaklarınızın sıklıkla nemli ve ıslak yerlerde kalması tırnak mantarına neden olur. Bu enfeksiyonun daha çok ayak tırnaklarında görülmesinin sebebi ayak parmaklarında kan akışının daha az olmasıdır. Sigara içmeniz, elde tırnak mantarı enfeksiyonuna sebep olabileceği gibi ayak tırnak mantarına da sebep olur. Suyun içinde ya da nemli ortamlarda çok fazla vakit geçiriyorsanız, ayak veya ellerinizi kuru ve temiz tutmuyorsanız, enfeksiyona sebep olabilirsiniz. Tırnaklarınızın başka bir sebepten zarar görmesi, bağışıklık sisteminizin zayıflaması, diyabet, sedef hastalığı da tırnak mantarına sebep olmaktadır.

Tırnak Mantarı Belirtileri Nelerdir?

Onikomikoz belirtileri neredeyse her hastada aynıdır. Bunlar:

• Tırnaklarınız kalınlaşır ve düzensiz uzar.
• Tırnak kenarlarında kırıklar ve kıvrılmalar olur.
• Tırnaklarınızı keserken düzensiz kırılmalar meydana gelir.
• Tırnaklarınızın rengini sarımsı, kahverengimsi ve yeşilimsi olarak değişir.
• Birçok mantar, tırnaklarınızda enfeksiyona sebep olmaktadır. Ancak Trichophyton Rubrum adı verilen mantar türü cildinizi de etkilemektedir. Bundan dolayı cildin enfekte olması ve renginin değişmesi de tırnak mantarı belirtileri arasındadır.
• Mantardan etkilendiği için cildinizde iltihaplanmalar olur. Tırnakta beyaz nokta görünümleri meydana gelir ve bunlar zaman içinde büyür.
• Tırnağınız ve deriniz arasında iltihaplanmalar tırnak mantarına işaret olabilir.
• Özellikle ayağınızda kötü kokuların oluşması da belirtiler arasındadır.

Bu belirtileri gördüğünüzde tırnak sağlığı için daha fazla vakit ayırmanız gerekmektedir. Eğer kendiniz kontrol altına alabiliyorsanız almalısınız. Yoksa bir uzmana görünmenizde fayda olacaktır.

Podiatri: El ve Ayak Sağlığı

Ellerimiz ve ayaklarımız yaşantımızda vücudumuzun en çok kullandığımız bölümlerinden. Bundan dolayı daha sık yıpranır. Hem estetik hem de sağlık açısından sorunlara sebep olmaktadır. Tırnak mantarı gibi birçok sorunun engellenmesi için gerekli kontrol ve bakımların yapılması şart. El ve ayak bakımının yanı sıra tırnak bakımı ile ilgilenen birim de Podiatri olarak karşımıza çıkıyor.

Podiatri, uygun teknoloji ve sistemleri kullanarak el ve ayaktaki deformitelerinin, patolojilerinin ve yaralanmalarının analiz edilip önlenmesi, tanı ve tedavisi ile ilgili sağlık bilimleri mesleğidir. Ayrıca şunu da eklemeliyiz, bu bölüm daha çok ayak sağlığıyla ilgilenmektedir. Oluşan tırnak batması, kalınlaşması, enfeksiyonu ve diğer el ayak problemleri ile ilgilenir.

Tırnak Batması ve Tırnak Mantarı

Tırnağın kendi yatağında normal bir şekilde büyürken herhangi bir sebepten dolayı, kenarındaki derinin içine doğru büyümeye başlamasına tırnak batması denir. Tırnak batması sıklıkla karşılaşılan bir problemdir. Yaşam kalitesini oldukça düşüren bir durumdur ve iş gücü kaybına da sebep olur. Tırnak batması yanlış kesimler sebebi ile uçtan başlayabilir, yapısal bozukluklardan dolayı kökten de başlayabilir ya da mantar buna sebep olabilir.

Tırnak batması ve tırnak mantarı genellikle ayakta meydana gelmektedir. Her iki sorunda oldukça acı verici ve rahatsız edici olabilmektedir. Tırnak batmasına sebep olan sorun, tırnak mantarıdır. Bundan dolayı da öncelikle ilgilenip tedavi ettirmeniz gereken, tırnak mantarıdır. Mantar sorunu halledilmeden batma sorununu çözmek pek mümkün değildir.

Tırnak Mantarının Risk Faktörleri

Tırnak mantarı kendi başına tırnak sağlığını ciddi anlamda tetikler. Tedavi için tırnağınızın tamamen alınmasına nede olabilir. Bunun dışında da bazı risk faktörleri mevcuttur. Bunlar;

• Yaşın ilerlemesi en bilinen risk faktörüdür. Yaş aldıkça kan akışınız yavaşlar ve mantar sorunun oluşma riski artar. Bununla birlikte tırnak mantarına uzun yıllar maruz kalma ve tırnakta oluşan sorunları göz ardı etmek riski artırır.
• Aşırı terlemek.
• Yüzme havuzu, spor salonu gibi alanlarda nem ve ıslaklık çok fazladır. Bundan dolayı da böyle yerlerde mantar oluşumu için çok uygundur. Buralarda uzun süre vakit geçiriyor ve çıplak ayakla yürüyorsanız onikomikoz olma riskiniz artar.
• Cildinizde ve tırnak diplerinde yaraların olması, sedef hastalığının olması.
• Diyabet, kan dolaşımı problemlerinin olması.
• Zayıflamış bir bağışıklık sistemine sahip olmak.

olarak sıralanabilir. Bu nedenle mantar sorunuyla baş edilmesi gerekir. Eğer evde tedavi uygulayamayacağınız durumdaysa mutlaka, ihmal edilmeden bir doktora görünmek gerekir.

Tırnak Mantarından Nasıl Korunulur?

Enfeksiyon tırnakların renk değiştirmesi, kalınlaşması, çatlaması, kırılması ve hatta bazı durumlarda tırnağın tamamen düşmesine neden olabilir. Tırnak mantarının önlenmesi için şu adımları izleyebilirsiniz:

1. Ayaklarınızı ve ellerinizi düzenli olarak yıkayın ve kurulayın.
2. Ayaklarınızı ve ellerinizi nemli tutmaktan kaçının. Terli çorap ve ayakkabıları değiştirin, terlemeyi önlemek için ayaklarınızı havalandırın.
3. Tırnaklarınızı kısa tutun, tırnak yatağına zarar vermeyecek şekilde tırnakları kesin.
4. Ayağınızı sürekli açık ayakkabılarla giyin. Nemli yerlerde veya yüzme havuzlarında ayaklarınıza terlik giyin.
5. Tırnak bakımı için kişisel eşyalarınızı paylaşmayın. Tırnak makasını, törpüyü veya pedikür aletlerini başkasıyla paylaşmamalısınız.
6. Toplum içinde çıplak ayakla dolaşmamaya özen gösterin.
7. Yüksek riskli kişiler için, tırnak mantarını önlemek için antifungal sprey veya pudra kullanabilirsiniz.
8. En önemlisi, tırnak mantarı belirtileri ortaya çıktığında vakit kaybetmeden bir dermatoloğa görünün. Erken tedavi, enfeksiyonun yayılmasını önlemek için önemlidir.

Tırnak mantarı, yaygın bir enfeksiyondur ve özellikle nemli ve sıcak ortamlarda bulunma eğilimindedir. Ancak, yukarıda bahsedilen adımların uygulanması, tırnak mantarının önlenmesine yardımcı olabilir. Bu adımların yanı sıra, uygun tırnak bakımı ve hijyenik önlemler almak enfeksiyon riskini azaltmaya yardımcı olacaktır. Bununla birlikte, tırnak mantarı belirtileri fark edildiğinde, bir dermatoloğa görünmek ve erken tedaviye başlamak önemlidir. Doğru tedavi, enfeksiyonun yayılmasını ve daha ciddi tırnak sorunlarına neden olmasını önleyebilir.

Tırnak Mantarı Başka Hastalıkları Tetikler mi?

Önlem alınması gereken bir sorun olarak karşımıza çıkmaktadır. Tırnak mantarı olmanız durumunda da hemen tedavi ettirmeniz sizin için doğru bir karar olur. Çünkü onikomikoz tedavisinde geç kalınırsa enfeksiyon ilerler ve ayakta ağrı yaşanmasına sebep olur.

Tırnak mantarı diyabet ve kan dolaşımı hastalarının ayaklarında sinir ağını olumsuz etkileyebilmektedir. Bakteriyel cilt enfeksiyonu riski de yükselir. Bu tip hastalıklarda onikomikoz ile birlikte ayaklardaki küçük yaralanmalar, tırnak batması gibi durumlar dahi ciddi sorunlar yaratır. Enfeksiyon vücudun başka bölümlerine sıçrayarak daha büyük sorunlara sebep olur.

Tırnak Mantarı Evde Tedavi Edilebilir Mi? Tırnak Mantarına Ne İyi Gelir?

Evde tedavisi mümkün olan bir hastalıktır. Reçetesiz alınabilen krem ve merhemlerin yanı sıra doğal tariflerle de onikomikoz sorununu çözebilirsiniz.

• Aktardan edinebileceğiniz çay ağacı yağı, tırnak mantarını evde kolayca çözmenize yardımcı olur. Mantarın olduğu tırnağa ve çevresine 2-3 damla çay ağacı yağı damlatıp nazikçe masaj yapın ve bunu tırnak düzelene kadar günde 2 kez tekrarlayın.
• Portakal yağını bir pamuk yardımıyla tırnağınıza ve çevresine uygulayın. 30 dakika ile 1 saat arasında bekletin, daha sonra temizleyin. İyileşene kadar sürekli tekrar edin.
• Ezdiğiniz sarımsağı beyaz sirke ile karıştırın, tırnağınızın üzerine sürüp sarın. Tırnak düzelene kadar devam edin.
• Her gece uyumadan önce elma sirkeli suda ayaklarınızı 20-30 dakika bekletin ve ardından kurulayın.
• Biraz şaşırtıcı olsa da ağız çalkalama suyu, tırnak mantarına iyi gelir. Günde 15 dakika enfeksiyonlu tırnağa uygulayın.
• Mantarı yok etmek için Viks kullanabilirsiniz. Birçok alanda sonuç elde etmenizi sağlayan viks onikomikoz konusunda da karşımıza çıkıyor. Gece sorunlu bölgeye sürüp iyice kapatın. Eğer ayak tırnaklarınıza uyguluyorsanız çorap, el tırnaklarınıza uyguluyorsanız eldiven giyip uyuyun.
• Antiseptik özelliği sebebi ile bakteri ve mikroplarla lavanta yağı başa çıkabiliyor. Bundan dolayı mikrodalga fırında lavanta yağını ısıtarak pamuğun üzerine damlatarak tırnağın üzerine koyun. Sorunlu olan bölgede bir süre bekletin. Bunu her gün tekrarlayın.
• Limon da onikomikoz için bir çözüm yoludur. Her gün mantarın olduğu tırnağa, limon damlatın ve 15 dakika bekletip durulayın.
• Tırnağı besleme özelliği de olan Hindistan cevizi yağını sorunlu tırnağın üzerine sürerek kullanabilirsiniz.

Tırnak Mantarı Tanı ve Tedavisi

Onikomikoz teşhis edilirken doktor, kişinin tırnaklarını inceler. Teşhis koymak oldukça kolaydır. Ancak doktor, eğer gerekirse tırnaktan ya da tırnak altından parça alır ve mantar türünün belirlenmesi için laboratuvara gönderir. Mantar türü saptanır ve buna uygun tedavi yöntemi izlenir. El tırnağı için de ayak tırnağı için de tanı yöntemi aynıdır. Tırnak mantarı tedavisi uzun sürebilmektedir. Evde uyguladığınız bakım ve yöntemler yetmiyorsa ihmal etmeden hemen doktora gitmelisiniz.

Tedavi Süreci

Çoğunlukla tedavi için doktor tarafından şu yollar izlenir: Topikal bir tırnak cilası doğrudan tırnak üzerine uygulanır. Bu, tırnakların düzelmesi ve temizlenmesinin yanında mantarın azaltılmasında önemli rol oynar. Bu cilanın doktor tarafından verilmesi durumunda 3 ay boyunca kullanmanız önerilmektedir. İlk ay her gün sürmeniz ve törpü yapmanız söylenir. İkinci ayda 3 gün cila sürüp haftada bir törpü yapmanız, üçüncü ayda ise haftada bir cila ve törpü işlemini uygulamanız istenmektedir.

Tırnak cilası ile rahatsızlığın geçmemesi durumunda doktor tarafından reçeteli ilaçlar verilmekte. Bu ilaçlar diğer tırnakların enfekte olmasına engel olmakla birlikte enfekte olan kısımları yeniler, düzenler. Genellikle 3 ile 6 ay arasında ilaçları kullanmanız önerilir. İlaç tedavisinin daha etkili olabilmesi için topikal ürünlerle desteklenmesi gerekir. Doğru tanı ve tedavi için kesinlikle bir cildiye doktoruna muayene olmanız şarttır. Bunlara ek olarak lazerle tırnak mantarı tedavisi de mümkündür ve son derece etkili sonuçlar görülmektedir. Bu tedavi ‘Nd-Yag’ adındaki özel lazer ışığı kullanılarak yapılıyor. Bu yöntemde amaç tırnakların 39 ile 42 derece arasında ısıtılarak bakterilerden arınmasıdır. Acısız olan bu işlem 15 ile 30 dakika arasında sürmektedir. 15 gün aralıklarla 4 ya da 5 kere de onikomikoz problemi çözülebiliyor. Sonrasında yapılacak doğru bakım ile kalıcı olarak mantar sorunundan kurtulmanız da mümkündür.