Anne ve baba olmak isteyen fakat doğal yollarla anne baba olamayan çiftlerin başvurdukları çeşitli yöntemler vardır. Tüp bebek PRP yöntemi bunlardan biridir. Cilt, saç, ortopedi gibi pek çok alanda yıllardır kullanılan PRP yöntemi ebeveyn olmak isteyen çiftlere yardımcı olmak için de kullanılır. Anne ve baba adaylarına yeni bir umut olan bu yöntem ile ilgili merak edilen konulara ilişkin detaylar yazımızın devamında yer alıyor.
Tüp Bebek PRP Yöntemi
Tüp bebek PRP yöntemi trombosit ve büyüme faktöründen zengin plazmanın (Platelet-Rich Plasma) tedavi için organ ve/veya dokulara uygulanması olarak açıklanabilir. Uzun süredir kullanılmaktadır. Ağırlıklı olarak ortopedi, plastik ve kozmetik cerrahi, medikal güzellik ve diğer branşlarda çeşitli yaralanmaların tedavisinde doku ve organların onarımına yardımcı olmak için tercih edilir.
Kadından alınan kan dokusu üzerindeki trombositler ayrıldıktan sonra saflaştırılan kanın sıvı kısmı tekrar anne adayının vücuduna enjekte edilerek tüp bebek PRP yöntemi uygulanır. Hamile kalma konusundaki başarıyı attırmaya yönelik olarak gerçekleştirilen bu tedavi ile rahim zarını kalınlaştırma ve yumurta kalitesini iyileştirmek hedeflenmektedir. Özellikle gebelik şansı düşük olan çiftlerin gebelik şansını artırır.
Tüp Bebek PRP Uygulaması Kimler için Uygundur?
Tüp bebek PRP yöntemi uygulanmadan önce kadının yumurtalık rezervini, rahim içi bulgularını ve rahim kalınlığını gözlemlemek için ultrason incelemesi ve gerekli testler yapılır. Bu inceleme ve testlerden sonra eğer kadın uygun adaysa PRP yöntemi planlanır. PRP tedavisi kanser öyküsü olmayan sağlıklı kadınlarda şu durumlarda kullanılabilir:
- Yumurta rezervi ve anti-Müllerian hormon (AMH) düzeyi düşük olması durumunda,
- Erken yumurtalık yetmezliği olma durumunda,
- 35 yaşından büyük kişilerde, kısırlık sorunuyla karşılaşılmasında,
- Endometriyal incelme, rahim yapışıklıkları, endometriyal tabakanın kalınlaşması gibi sorunları olan ve bu sorunların da embriyoların rahim zarının iç yüzeyine yapışmasını zorlaştıran kadınlarda,
Bu tedavi uygulanabilir.
Tüp Bebek PRP’de Zamanlama Nasıl Olmalıdır?
Tüp bebek PRP yöntemi için zamanlama oldukça önemlidir. İşlemin uygulanması için en sağlıklı dönem; düzenli veya düzensiz adet gören kadınlarda, adet döneminin sonu veya adet döngüsünün başında, yumurtalık foliküllerinin gelişmesinden hemen öncedir.
İşlem sonrası yumurtalıklarda sağlıklı bir şekilde yumurta oluşup oluşmadığının anlaşılması için regl olan kadınlarda adet esnasında kontroller yapılır. Regl olmayan kadınlarda ise her ay düzenli olarak AMH, FSH, LH ve Estradiol düzeylerinin ölçülmesi gerekmektedir.
PRP Yöntemi ile Yumurtalık Gençleştirme İşleminin Uygulanması
Tüp bebek PRP yöntemi ile yumurtalık gençleştirme süreci iki adım şeklinde uygulanır.
- PRP’nin Hazırlanması: İlk olarak içinde pıhtılaşma önleyici bulunan bir tüpe, hastanın toplar damarından alınan bir miktar kan konulur. Tüp daha sonra bir santrifüje yerleştirilir. Santrifüj cihazı hızla dönerek alınan kanı bileşenlerine ayırır. Bu işlem sayesinde beyaz kan hücreleri ve trombositler, kırmızı kan hücrelerinden ayrışır. Ortalama 15 dakika kadar süren bu işlem sonucunda üç farklı katman oluşur. Trombositler ve beyaz kan hücreleri üst katmanda yer alır. Beyaz kan hücrelerinin fazlaca yer aldığı bir orta katman ve kırmızı kan hücrelerinin yer aldığı bir alt katman vardır. Üst ve orta katmanlar boş bir steril tüpe aktarılır ve tekrar santrifüj içine konulur. Üst kısımdaki 3/2’lik kısım atılır ve dipte kalan kısım homojenize edilir. Böylece uygulama için PRP hazır hale gelmiş olur.
- PRP Enjeksiyonu: Uygulamanın bir sonraki adımı elde edilen PRP’nin anne adayının yumurtalıklarına enjekte edilmesidir. İşlem sırasında ağrı oluşmaması için propofol adı verilen anestezik sedasyon ile yapılır.
PRP Yönteminin Etkisi ve Başarı Oranı
Tüp bebek PRP yöntemi sonrası etkilerin anlaşılması için tedavinin üstünden 3-4 ay geçmesi beklenir. Çünkü PRP tedavisinden 3 veya 4 ay sonra uygulamanın olumlu sonuçları ortaya çıkar. Yeni bir sistem olduğu için uzun vadeli etkileri tam olarak belirlenememiştir. Yani yumurta üretiminin birkaç ay içinde mi gerçekleşeceği yoksa daha uzun bir süreç mi alacağı kesin olarak belirli değildir. Tüp bebek tedavisinde yeni uygulanan bu yöntemde sonuçların kalıcılığı konusunda kesin bir fikir vermek mümkün değildir. Olumlu sonuç almak için PRP tedavisinin birden fazla kez uygulanması sakıncalı değildir.
Uygulanan yöntemin etkileri kadar başarı oranı da merak edilip araştırılmaktadır. Uygulanma süreci eskilere dayanmayan daha yeni tercih edilen PRP yöntemi ortalama olarak %60- %70 başarı oranı sunar. Yöntemin başarı oranları noktasında henüz çok sayıda bir çalışma olmamasından dolayı kesin sonuçlardan bahsetmek mümkün olmamaktadır.
Tüp Bebek PRP Uygulaması Öncesi ve Sonrasında Yapılması Gerekenler
- Tüp bebek PRP uygulaması öncesi: PRP uygulamasının etkili olup olmadığını anlamak için uygulama öncesi yapılan test ve incelemelerle uygulama sonrası meydana gelen sonuçları karşılaştırmak gerekir. Bu karşılaştırma işlemi de bazı testler yapılarak mümkün olur. Bunun için bu testlerin PRP uygulamasından önce ve uygulamadan 3 ay sonra yapılması gerekir.
PRP uygulamasından önce CA-125 testi, FSH, LH ve Estradiol hormon testi, yumurtalık folikül sayısı kontrolü ve AMH hormon testi yaptırılmalıdır. Bu testlerden elde edilen sonuçlar ile PRP uygulamasından 3 ay sonra yapılan testlerin sonuçları karşılaştırılarak işlemin başarılı olup olmadığı tespit edilmektedir. Oogenezin aktivasyonu, PRP işleminden sonra 3 ay gerektirir.
- Tüp bebek PRP uygulaması sonrası: Yumurta rezervini ve kalitesini artırmak için kullanılan tüp bebek PRP yöntemi yumurtalıklara uygulanır. Bu işlem ultrason rehberliğinde yapılır ve anestezi uygulanır. İşlem oldukça ağrısız ve acısız olarak gerçekleşir. Bununla birlikte, hastaların daha sonra hafif ağrı yaşama ihtimali vardır.
Rahim zarını kalınlaştırmaya yönelik işlemlerde hiçbir şekilde anestezi uygulamasına gerek yoktur. PRP uygulandıktan sonra hastalar sosyal hayatlarına devam edebilirler. Ancak yine de tedavi ile ilgili detayları yakından takip eden doktor tavsiyesine uymak gerekir. Olumlu etkilerin alınması için bu süreç doktorun tavsiyelerine uyum gösterilerek geçirilmelidir.
PRP Uygulaması Riskli Midir?
Anne adayları için en merak edilen konulardan biri; tüp bebek PRP yöntemi riskli midir? Sorusunun cevabıdır. Yukarıda da belirttiğimiz gibi uygulama günümüzde popüler olarak tercih edildiğinden dolayı etkileri- sonuçları gibi konularda kesin yargılar verilecek kadar çalışmalar yapılmamıştır. Fakat uygulamanın güvenilirliğini soran kişiler için açıklamak gerekirse;
PRP yönteminin yumurtalık gençleştirme amacıyla uygulanması durumunda PRP solüsyonu, yumurta toplama işleminde (OPU) olduğu gibi vajinadan geçirilen bir iğne yardımıyla yumurtalık içine enjekte edildiğinden girişimsel bir işlem olarak kabul edilir. Her girişimsel işlemde olduğu gibi uygulama sırasında ve sonrasında hastanın sağlığı açısından önemli sorunlara yol açıp açmadığının takibi düzenli olarak yapılmalıdır.
